Η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος προκαλούμενη από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να προκαλέσει ήπια ως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης. Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλοντας στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης καθώς και στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.
Η διαχρονική παρακολούθηση της γρίπης στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, και να κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο - Μάρτιο. Δυστυχώς όμως κάθε επιδημική έξαρση της γρίπης εισβάλει ταχύτατα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η πρόβλεψη του χρόνου αλλά και του τόπου εκδήλωσής της, ενώ συχνά προκαλεί την αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, την υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, την αύξηση της θνησιμότητας.
Σημαντικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της γρίπης είναι η συστηματική εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής (π.χ. συχνό πλύσιμο χεριών), η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά έχουν μερική απόδοση και –παρότι σημαντικά– δεν επαρκούν.
Τα εμβόλια γρίπης (Influenza Vaccine) περιέχουν είτε αδρανοποιημένους (νεκρούς) ιούς γρίπης (whole-virus) ή τμήματα του ιού (split-virus). Επειδή ακριβώς ο ιός δεν είναι ζωντανός, δεν μπορεί να μολύνει τον οργανισμό. Ωστόσο, είναι ακόμη ικανός να προκαλέσει την παραγωγή αντισωμάτων έτσι ώστε αν ο οργανισμός εκτεθεί στον συγκεκριμένο ιό στη διάρκεια της εποχικής έξαρσης της γρίπης είναι προετοιμασμένος να τον αντιμετωπίσει. Το εμβόλιο της γρίπης είναι πολυδύναμο και περιέχει συνήθως δύο υποτύπους από το στέλεχος A και ένα ή δύο από το στέλεχος B. Το είδος των στελεχών που περιέχει το εμβόλιο, λόγω της μετάλλαξης του ιού σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, προσαρμόζεται κάθε χρόνο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠOY) ανάλογα με τα στελέχη που προκάλεσαν γρίπη τον προηγούμενο χειμώνα και απομονώθηκαν από πάσχοντες.
Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης. Κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προ της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσα-μέχρι τέλος Νοεμβρίου). Επιπρόσθετα, ο εμβολιασμός συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως και συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών (εφόσον το επιθυμούν).
Ενδείξεις χορήγησης εμβολίου - Ομάδες αυξημένου κινδύνου:
- Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
- Άτομα με χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες.
- Άτομα με καρδιακή νόσο συνοδευόμενη από σοβαρές καρδιοδυναμικές διαταραχές.
- Άτομα σε ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
- Άτομα μεταμοσχευθέντα (μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών).
- Πάσχοντες από δρεπανοκυτταρική νόσος (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).
- Πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
- Πάσχοντες από χρόνια νεφροπάθεια (χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή νεφρωσικό σύνδρομο).
- Πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις ήπατος.
- Πάσχοντες από νευρολογικά - νευρομυϊκά νοσήματα.
- Άτομα με σύνδρομο Down.
- Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης, λεχωίδες, θηλάζουσες.
- Ενήλικες με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) >40kg/m2 ή παιδιά με ΔΜΣ>95η ΕΘ.
- Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.α.) για να ελαττωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.
- Κλειστοί πληθυσμοί όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων, στρατεύσιμοι στα κέντρα κατάταξης (νεοσύλλεκτοι) όταν η κατάταξή τους συμπίπτει με την περίοδο της εποχικής γρίπης (Οκτώβριο -Μάρτιο), ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης κ.α.
- Επαγγελματίες υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι και φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση)) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων - μεταναστών. Ιδιαίτερα το προσωπικό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας συμπεριλαμβανομένων και των Μονάδων Νεογνών, των Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας, των Μονάδων Ειδικών Λοιμώξεων, των ειδικών Μονάδων Ανοσοκατεσταλμένων και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) οφείλει να είναι στο σύνολό του εμβολιασμένο.
- Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από την γρίπη.
- Επαγγελματίες όπως πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, κτηνίατροι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά (ο ιός της γρίπης των πουλερικών κανονικά δεν προκαλεί νόσηση στον άνθρωπο, είναι δυνατόν όμως, σε περίπτωση συλλοίμωξης με τον ιό της γρίπης των ανθρώπων να προκύψει μεταλλαγμένος ιός που να προσβάλλει και τον άνθρωπο και για τον λόγο αυτόν συνιστάται ο εμβολιασμός ατόμων που ασχολούνται με πουλερικά) ή χοίρους.
- Άστεγοι.
- Άτομα που πρόκειται να ταξιδέψουν σε περιοχές που υπάρχει επιδημία γρίπης.
Αντενδείξεις στην χορήγηση του εμβολίου:
- Υπερευαισθησία στις δραστικές ουσίες ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα του εμβολίου ή σε οποιοδήποτε από τα συστατικά που ενδέχεται να είναι παρόν σε ίχνη, όπως αυγά (ωολευκωματίνη, πρωτεΐνες ορνίθων), φορμαλδεΰδη, θειική γενταμυκίνη και δεοξυχολικό νάτριο ή στο συντηρητικό του εμβολίου θιμεροσάλη (thimerosal or thimerisol).
- Ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης στο εμβόλιο της γρίπης.
- Ιστορικό συνδρόμου Guillain – Barre (στα άτομα αυτά προτιμάται η χημειοπροφύλαξη με αντιιικά φάρμακα).
- Ο εμβολιασμός πρέπει να αναβάλλεται κατά τη διάρκεια οξέων εμπύρετων νοσημάτων.
- Τα περιορισμένα δεδομένα από τη χρήση του εμβολίου σε εγκύους δεν δείχνουν ανεπιθύμητες ενέργειες στο έμβρυο και στη μητέρα αποδιδόμενες στο εμβόλιο. Η χρήση αυτού του εμβολίου μπορεί να εξετάζεται από το δεύτερο τρίμηνο της κύησης. Σε εγκύους με ιατρικά προβλήματα, τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης, συνιστάται η χορήγηση του εμβολίου, ανεξάρτητα από το στάδιο της κύησης.
Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου:
Όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες αν και δεν παρουσιάζονται σε όλους τους ανθρώπους. Επισημαίνεται ότι μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνισης που λειτουργούν διεθνώς, μέχρι σήμερα δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου. Κατά τη διάρκεια κλινικών μελετών, οι ακόλουθες συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες (αναφέρθηκαν σε περισσότερους από 1 στους 100 αλλά σε λιγότερους από 1 στους 10 ανθρώπους) έχουν παρατηρηθεί:
- Κεφαλαλγία.
- Εφίδρωση.
- Μυϊκός πόνος (μυαλγία).
- Πόνος στις αρθρώσεις (αρθραλγία).
- Πυρετός.
- Αίσθημα κακουχίας.
- Ρίγος.
- Κόπωση.
- Τοπικές αντιδράσεις: ερυθρότητα, διόγκωση, πόνος, εκχύμωση (μελανιά), σκλήρυνση (σκληρότητα) γύρω από την περιοχή που χορηγήθηκε το εμβόλιο.
- Σε άτομα ηλικίας 3 έως 5 ετών: υπνηλία και ευερεθιστότητα και σε άτομα ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών: ευερεθιστότητα/ανησυχία και απώλεια της όρεξης.
Αυτές οι αντιδράσεις συνήθως υποχωρούν 1 με 2 ημέρες χωρίς θεραπεία. Κατά την παρακολούθηση μετά την κυκλοφορία, οι ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες έχουν παρατηρηθεί:
- Γενικευμένες δερματικές αντιδράσεις συμπεριλαμβανομένων κνησμού, κνίδωσης ή μη ειδικού εξανθήματος.
- Πόνος που εντοπίζεται στην νευρική οδό (νευραλγία), ανωμαλίες στην αντίληψη της αφής, πόνος, καύσος και κρύο (παραισθησία), σπασμούς που συνδέονται με πυρετό, νευρολογικές διαταραχές που μπορεί να καταλήξουν σε ακαμψία του αυχένα, σύγχυση, μούδιασμα, πόνο και αδυναμία των άκρων, απώλεια ισορροπίας, απώλεια αντανακλαστικών, παράλυση μέρους ή όλου του σώματος, (εγκεφαλομυελίτιδα, νευρίτιδα, σύνδρομο Guillain Barre).
- Προσωρινή μείωση των αιμοπεταλίων με αποτέλεσμα ένας μικρός αριθμός ατόμων να εμφανίσει μώλωπες ή αιμορραγία (παροδική θρομβοκυτοπενία).
- Παροδική διόγκωση των αδένων του τραχήλου, της μασχάλης ή της βουβωνικής χώρας (παροδική λεμφαδενοπάθεια).
- Αλλεργικές αντιδράσεις που σε σπάνιες περιπτώσεις οδηγούν σε καταπληξία (shock) (επείγον ιατρικό περιστατικό με αδυναμία του κυκλοφορικού συστήματος να διατηρήσει την κατάλληλη ροή αίματος στα διάφορα όργανα) ή σε αγγειοοίδημα (διόγκωση πιο πολύ εμφανή στο κεφάλι και τον λαιμό, περιλαμβάνοντας το πρόσωπο, τα χείλη, τη γλώσσα, το λάρυγγα ή όποιο άλλο μέρος του σώματος).
- Αγγειακή φλεγμονή (αγγειίτιδα) που μπορεί να καταλήξει σε εξανθήματα στο δέρμα και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις σε παροδικά προβλήματα νεφρών.
- Εάν κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια γίνεται σοβαρή, ή αν, παρατηρήσετε κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια που δεν αναφέρεται εδώ πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας.
- Μετά από τον αντιγριπικό εμβολιασμό, έχουν παρατηρηθεί ψευδώς θετικά αποτελέσματα σε ορολογικές δοκιμασίες με τη μέθοδο ELISA, η οποία χρησιμοποιείται για την ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του HIV1, της ηπατίτιδας C και ιδιαίτερα του HTLV1. Η τεχνική Western Blot δεν επιβεβαιώνει τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα της δοκιμασίας ELISA. Οι παροδικές ψευδώς θετικές αντιδράσεις πιθανόν να οφείλονται στην παραγωγή IgM σε απάντηση στο εμβόλιο.
Δοσολογία και τρόπος χορήγησης:
- Παιδιά άνω των 12 ετών και ενήλικοι: μία δόση 0.5 ml υποδορίως ή ενδομυϊκώς και ποτέ ενδοφλέβια.
- Παιδιά 3-12 ετών: μία δόση των 0.5 ml.
- Παιδιά ≥6 μηνών έως 3 ετών: μία δόση των 0,5ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις νέες οδηγίες από τον FDA και την ΕΜΑ.
- Σε παιδιά ηλικίας ≥6 μηνών έως <9 ετών, που δεν έχουν εμβολιαστεί στο παρελθόν έναντι της γρίπης, ή που πρωτοεμβολιάστηκαν τις προηγούμενες χρονιές μόνο με μία δόση εμβολίου, θα πρέπει να χορηγείται μία δεύτερη δόση μετά από ένα μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων.
- Το εμβόλιο επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο αφού η ανοσία εξασθενεί κατά τη διάρκεια του έτους που ακολουθεί τον εμβολιασμό και τα κυκλοφορούντα στελέχη του ιού της γρίπης μπορεί να μεταβάλλονται από έτος σε έτος.
- Το εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα με άλλα εμβόλια. Οι ενέσεις θα πρέπει να γίνονται σε διαφορετικά μέλη του σώματος. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες στην περίπτωση αυτή ενδέχεται να ενταθούν.
Το αντιγριπικό εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται μόνο σε μία δόση κατά προτίμηση το 2o δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου κάθε έτους (χωρίς να αποτελεί αντένδειξη ο εμβολιασμός οποιαδήποτε στιγμή κατά την διάρκεια της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης).
Εμβόλιο γρίπης |
aQIV: Τετραδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο γρίπης με ανοσοενισχυτικό MF59. QIV-HD: Τετραδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο υψηλής δόσης. QIVe: Τετραδύναμο αδρανοποιημένο συμβατικό εμβόλιο παρασκευαζόμενο με επώαση σε ωά ορνίθων. QIVc: Τετραδύναμο αδρανοποιημένο εμβόλιο παρασκευαζόμενο σε κυτταροκαλλιέργειες. |
Πηγή: Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών - Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων 2024, Έκδοση 1.2 |
Συγχορήγηση με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού
Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού -αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Χρονικοί περιορισμοί χορήγησης του αντιγριπικού εμβολίου σε σχέση με τη λοίμωξη COVID-19:
- Ασυμπτωματικοί ή προσυμπτωματικοί ασθενείς με θετικό εργαστηριακό έλεγχο COVID-19 πρέπει να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο μόλις ολοκληρώσουν την απομόνωσή τους.
- Ασυμπτωματικά άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID -19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά.
- Συμπτωματικοί ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 πρέπει να αναβάλλουν τον εμβολιασμό τους μέχρι να ολοκληρωθεί η απομόνωσή τους και να υφεθεί η συμπτωματολογία της νόσου.
Αποτελεσματικότητα εμβολίου:
- Μέτρια έως καλή. Όπως με οποιοδήποτε εμβόλιο, μπορεί να μην επιτευχθεί προστατευτική ανοσολογική ανταπόκριση σε όλα τα εμβολιασθέντα άτομα.
Μετά τον εμβολιασμό έναντι της γρίπης, τα επίπεδα των προστατευτικών αντισωμάτων φτάνουν στο μέγιστο κατά την δεύτερη εβδομάδα και παραμένουν σταθερά για ένα έτος.
Μορφές-Περιεκτικότητες:
- Ενέσιμο εναιώρημα (0.5 ml) σε προγεμισμένη σύριγγα 1 δόσης που περιέχει από 15 μg αντιγόνου αιμοσυγκολλητίνης των τριών ή τεσσάρων στελεχών του ιού.
Σταθερότητα-Φύλαξη:
- +2 έως +8°C.
Κυκλοφορούντα ιδιοσκευάσματα:
- Vaxigrip Tetra ® (Sanofi Pasteur)) QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 6 μηνών.
- Fluarix Tetra® (GSK) QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 6 μηνών.
- Flucelvax Tetra® (Sequirus) QIVc 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 2 ετών (EMA).
- Influvac - sub Unit Tetra® QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 6 μηνών.
Ενισχυμένα τετραδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια (δεν χορηγούνται στην κύηση):
- Efluelda*® (Sanofi Pasteur)) QIV-HD 60 mcg από κάθε αντιγόνο από 65 ετών.
- Fluad Tetra® (Sequirus) aQIV 15 mcg από κάθε αντιγόνο + ανοσοενισχυτικό MF59, από 65 ετών.
Τα ενισχυμένα τετραδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια QIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aQIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) έχουν υψηλή ανοσογονικότητα και συνιστώνται για την πρόληψη της εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης και των νοσηλειών, σε άτομα 65 ετών και άνω. Έχουν ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας και, παρότι η συχνότητα ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν μεγαλύτερη απ’ ότι μετά τον εμβολιασμό με συμβατικό εμβόλιο γρίπης, στο σύνολό της ήταν χαμηλή.
Σύνθεση των αντιγριπικών εμβολίων για την εποχιακή γρίπη για την εμβολιαστική περίοδο 2024/2025:
Σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας η σύνθεση των εμβολίων της εποχιακής γρίπης για την εμβολιαστική περίοδο 2024/2025 για το βόρειο ημισφαίριο είναι η εξής:
Τριδύναμο εμβόλιο που περιέχει απενεργοποιημένα επιφανειακά αντιγόνα (αιμοσυγκολλητίνη και νευροαμινιδάση) των ακόλουθων στελεχών του ιού της γρίπης (δύο στελέχη του τύπου Α και ένα του τύπου Β του ιού της γρίπης):
Σε διαδικασία παραγωγής εμβολίων με βάση τα αυγά:
- Ένα A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09 - προσομοιάζον στέλεχος.
- Ένα A/Thailand/8/2022 (H3N2) - προσομοιάζον στέλεχος.
- Ένα B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria φυλογενετικής σειράς) - προσομοιάζον στέλεχος.
Τετραδύναμο εμβόλιο (περιέχει δύο στελέχη του τύπου Α και δύο του τύπου Β του ιού της γρίπης) εκτός των τριών στελεχών του τριδύναμου εμβολίου να περιέχει επιπλέον και:
- Ένα B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata φυλογενετικής σειράς)- προσομιάζον στέλεχος.
Σε διαδικασία παραγωγής εμβολίων με βάση τις κυτταρικές καλλιέργειες ή τεχνολογία ανασυνδυασμού:
- Ένα A/Wisconsin/67/2022 (H1N1)pdm09 - προσομοιάζον στέλεχος.
- Ένα A/Massachusetts/18/2022 (H3N2) - προσομοιάζον στέλεχος.
- Ένα B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria φυλογενετικής σειράς) - προσομοιάζον στέλεχος.
Τετραδύναμο εμβόλιο (περιέχει δύο στελέχη του τύπου Α και δύο του τύπου Β του ιού της γρίπης) εκτός των τριών στελεχών του τριδύναμου εμβολίου να περιέχει επιπλέον και:
- Ένα B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata φυλογενετικής σειράς)- προσομιάζον στέλεχος.
Το πρώτο 4-δύναμο αντιγριπικό εμβόλιο (Fluarix Tetra®) που περιέχει και τα 4 προτεινόμενα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, στελέχη του ιού της γρίπης (2 τύπου Α και 2 τύπου Β), από τον Σεπτέμβριο του 2017 είναι διαθέσιμο και στην χώρα μας και ενδείκνυται για την ενεργητική ανοσοποίηση ενηλίκων, παιδιών και βρεφών άνω των 6 μηνών, για την πρόληψη της γρίπης που προκαλείται από τους 2 υπότυπους Α και τους 2 τύπους Β του ιού της γρίπης που περιέχονται στο εμβόλιο.
Το Δεκέμβριο του 2018 η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε ένα νέου τύπου εμβόλιο για τη γρίπη, το Flucelvax Tetra® το οποίο είναι το πρώτο τετραπλό εμβόλιο, που κυκλοφορεί πλέον και στην Ελλάδα και έχει αναπτυχθεί σε καλλιέργειες κυττάρων θηλαστικών (κυτταροκαλλιέργεια) και όχι σε αυγά κότας κάτι που πιθανότατα το καθιστά πιο αποτελεσματικό. Το εμβόλιο διατίθεται σε μορφή ενέσιμου εναιωρήματος σε προγεμισμένη σύριγγα. Η συνιστώμενη δόση σε ενήλικες και παιδιά από την ηλικία των 9 ετών είναι μία εφάπαξ ενδομυϊκή ένεση (0,5 ml), κατά προτίμηση στο άνω τμήμα του βραχίονα (μπορεί να χορηγηθεί με ασφάλεια σε άτομα ηλικίας που εμφανίζουν σοβαρή αλλεργία στο αυγό).
Την αντιγριπική εμβολιαστική περίοδο 2023-2024 έγιναν διαθέσιμα στην Ελληνική αγορά και τα πρώτα ενισχυμένα τετραδύναμα αδρανοποιημένα εμβόλια QIV-HD (εμβόλιο υψηλής δόσης) και aQIV (εμβόλιο με ανοσοενισχυτικό) που παρέχουν υψηλή ανοσογονικότητα σε άτομα ηλικίας >65 ετών που λόγω ανοσογήρανσης εμφανίζουν χαμηλή ανοσογονικότητα στο συμβατικό εμβόλιο γρίπης.
Εκτός του τριδύναμου ή τετραδύναμου αδρανοποιημένου εμβολίου γρίπης δια της ενδομυϊκής οδού (inactivated influenza vaccine -IΙV προηγούμενα γνωστό ως trivalent inactivated vaccine -TIV), του ενισχυμένου (υψηλής δόσης) αδρανοποιημένου εμβολίου (QIV-HD), του εμβολίου με ανοσοενισχυτικό και του αδρανοποιημένου και παραγόμενου με την μέθοδο της κυτταρικής καλλιέργειας, εμβολίου (cell culture - derived inactivated influenza vaccine), που κυκλοφορούν στην χώρα μας και συστήνονται για τον ετήσιο εμβολιασμό των ενηλίκων υπάρχουν και επιπλέον τύποι εμβολίου που δεν κυκλοφορούν στην χώρα μας. Έτσι υπάρχει το αδρανοποιημένο εμβόλιο γρίπης δια της ενδομυϊκής οδού χωρίς το συντηρητικό θιμεροσάλη (thimerisol-free inactivated influenza vaccine - thimerisol-free IIV) για άτομα αλλεργικά στην συγκεκριμένη ουσία, το ενδοδερμικό εμβόλιο (intradermal) για ενήλικες 18-64 ετών, το ζων εξασθενημένο εμβόλιο (live attenuated vaccine - LAIV) σε μορφή ρινικού σπρέι που αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή για άτομα (όχι εγκύους) ηλικίας κάτω των 50 ετών (21-49 ετών), αλλά και για άτομα με ανατομική ή λειτουργική ασπληνία καθώς και για όσους φροντίζουν και έρχονται σε στενή επαφή με ανοσοκατεσταλμένα άτομα. |
Πηγή:
- Περίληψη χαρακτηριστικών των προϊόντων Vaxigrip®, Influvac® Sub-Unit, Flucelvax Tetra®
- American College of Physicians - ACP Guide to Adult Immunization
- Εγκύκλιος Υπουργείου Υγείας - Οδηγίες για την Εποχική Γρίπη 2018-2019 - Αντιγριπικός Εμβολιασμός (04/10/2018).
- Εγκύκλιος Υπουργείου Υγείας - Οδηγίες για την Εποχική Γρίπη 2024-2025 - Αντιγριπικός Εμβολιασμός (30/09/2024) (Δ1α/Γ.Π.οικ.51347).