Ο τυφοειδής πυρετός (Typhoid Fever) είναι ένα λοιμώδες νόσημα που προκαλείται από το βακτήριο σαλμονέλα του τύφου (Salmonella typhi) και μεταδίδεται με την εντεροστοματκή οδό μέσω της κατανάλωσης μολυσμένου νερού και τροφίμων. Σπανίως μεταδίδεται σεξουαλικώς.
Σχηματική παράσταση του βακτηρίου σαλμονέλα του τύφουΟ κίνδυνος για τον ταξιδιώτη εκτιμάται στις 30 περιπτώσεις ανά 100000 ταξιδιώτες/μήνα και είναι αυξημένος στις χώρες της Ινδικής χερσονήσου (υπερενδημική περιοχή), Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας, Αφρικής, Καραϊβικής, Κεντρικής και Νότιας Αμερικής ενώ είναι κατά 6-30 φορές μεγαλύτερος στη Νότια Ασία. Αυξημένο κίνδυνο έχουν κυρίως οι ταξιδιώτες που επισκέπτονται συγγενείς και φίλους. Σε ενδημικές περιοχές ακόμη και για μικρό χρονικό διάστημα (<1 εβδομάδα) υπάρχει κίνδυνος για τους ταξιδιώτες.
Το εμβόλιο του τυφοειδούς πυρετού (Typhoid Vaccine) ενδείκνυται σε ταξιδιώτες:
- Που επισκέπτονται αναπτυσσόμενες χώρες με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο όπου οι συνθήκες υγιεινής είναι ανεπαρκείς και επομένως υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για το νερό και τα τρόφιμα να είναι μολυσμένα.
- Που επισκέπτονται χώρες όπου ο κίνδυνος για τυφοειδή πυρετό είναι χαμηλός αλλά ή τήρηση των μέτρων υγιεινής δεν είναι πάντα εφικτή (π.χ. ταξιδιώτες σε χωριά, αγροτικές περιοχές, μη τουριστικές περιοχές, αποστολείς ανθρωπιστικής βοήθειας, σώματα ασφαλείας και ένοπλες δυνάμεις) ή όταν η διαμονή είναι μακράς διαρκείας >1 μήνα.
- Που επισκέπτονται περιοχές με επιδημίες.
- Που βρίσκονται σε στενή επαφή με αποδεδειγμένους φορείς σαλμονέλας τύφου.
Εμβόλια του τυφοειδούς πυρετού:
- Το νεότερο πολυσακχαριδικό εμβόλιο: περιέχει Vi αντιγόνο της κάψας του βακτηριδίου της σαλμονέλλας, στελέχους Ty2.
- Ζων εξασθενημένο εμβόλιο βακτηριδίων σαλμονέλας τύφου του στελέχους Ty 21a, για χορήγηση από το στόμα: δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα (Vivotif®).
Ενδείξεις:
Κύρια ένδειξη χορήγησης του εμβολίου είναι το ταξίδι σε ενδημική περιοχή. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι το εμβόλιο δεν παρέχει 100% προστασία, και σε κάθε περίπτωση η προστασία από την νόσο εξαρτάται από την ποσότητα του βακτηριδίου στο οποίο εκτίθεται το εμβολιασμένο άτομο. Γι’ αυτό και ο εμβολιασμός δεν συνεπάγεται χαλάρωση των μέτρων προφύλαξης, τα οποία θα πρέπει να τηρούνται για την επίτευξη μέγιστης προστασίας.
Πολυσακχαριδικό εμβόλιο (Typhim Vi®, Typherix®):
Περιοχές και χώρες κινδύνου για τυφοειδή πυρετό
- Aποτελεσματικότητα: 50-80% (οι ταξιδιώτες θα πρέπει να λαμβάνουν όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις για να αποφεύγουν τη λήψη μολυσμένων τροφών και νερού).
- Χορήγηση: ενδομυϊκως, 0.5 ml (25μg), μία δόση σε άτομα ηλικίας ≥2 ετών.
- Ο εμβολιασμός πρέπει να ολοκληρωθεί τουλάχιστον 2 βδομάδες πριν την αναχώρηση.
- Διάρκεια προστασίας: 2 έτη. Aναμνηστικές δόσεις κάθε 2 χρόνια, εάν η έκθεση είναι συνεχής.
Παρενέργειες:
- Πυρετός, κεφαλαλγία, τοπική αντίδραση (ερεθισμός, ερύθημα, σκληρία), λεμφαδενίτιδα.
Αντενδείξεις:
- Υπερευαισθησία σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου, ή σε προηγούμενη δόση.
- Ο εμβολιασμός θα πρέπει να αναβάλλεται κατά τη διάρκεια οξέων εμπύρετων νοσημάτων.
- Πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της κύησης (έλλειψη δεδομένων ασφάλειας), εκτός και αν θεωρείται απαραίτητο, οπότε προτιμάται να γίνεται μετά το 1ο τρίμηνο.
Αλληλεπιδράσεις-συγχορήγηση με άλλα φάρμακα και εμβόλια:
- Το πολυσακχαριδικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί μαζί (αλλά με διαφορετική σύριγγα και σε διαφορετικό σημείο) με το εμβόλιο του τετάνου, το ενέσιμο της πολιομυελίτιδας, της ηπατίτιδας Α και Β, της λύσσας, το DTaP, του μηνιγγιτιδοκόκκου, και το ΜMR.
Παρενέργειες:
- Κοιλιακό άλγος.
- Σπανίως ναυτία, εμετός, κεφαλαλγία, κνησμός και εξάνθημα.
Αντενδείξεις:
- Υπερευαισθησία σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου, ή σε προηγούμενη δόση.
- Ο εμβολιασμός θα πρέπει να αναβάλλεται κατά τη διάρκεια οξέων εμπύρετων νοσημάτων.
- Δεν ενδείκνυται για παιδιά <2 ετών.
- Αντενδείκνυται για ανοσοκατασταλμένους, ασθενείς με HIV, έγκυες γυναίκες.
Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των κατά τόπους Περιφερειακών Ενοτήτων ή στο γραφείο πληροφοριών ταξιδιωτικής ιατρικής του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ): Τηλ:2105212193,194,195
Πηγή:
- WHO position papers - Weekly epidemiological record (No. 32, 2000, 75, 257–264).
- Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
- Εθνικό Συνταγολόγιο 2007 - Κεφάλαιο 14 - Βιολογικά προϊόντα
- Centers for Disease Control and Prevention - Travelers' Health - Typhoid & Paratyphoid Fever
- U.S. Food and Drug Administration - Product Information: Polysaccharide Vaccine Typhim Vi® (en).