Διαβητογόνος επίδραση των στατινών

Οι στατίνες είναι τα συνιστώμενα φάρμακα πρώτης γραμμής για τη μείωση των λιπιδίων στην πλειοψηφία των ασθενών με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Τα τελευταία χρόνια, αρκετές μελέτες που εξέτασαν τις διαβητογόνες επιδράσεις των στατινών έδειξαν ότι η θεραπεία με στατίνη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Τα δεδομένα που διατίθενται σήμερα δείχνουν ότι πρόκειται για μια «δράση της κατηγορίας φαρμάκων».

Ωστόσο, ορισμένες στατίνες ενδέχεται να έχουν ουδέτερη επίδραση στο γλυκαιμικό έλεγχο και απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προκειμένου να κατανοήσουμε πλήρως κατά πόσο είναι ίδιες όλες οι στατίνες από αυτή την άποψη. Περαιτέρω μελέτες απαιτούνται επίσης για να εξεταστεί κατά πόσο οι στατίνες προκαλούν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 ή κατά πόσο επιταχύνουν την ανάπτυξη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στα άτομα με αυξημένο κίνδυνο.

Παρόλο που οι στατίνες προκαλούν σχετικά μικρή απόλυτη αύξηση του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, λόγω της έκτασης της συνταγογράφησης μια τέτοια αύξηση θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε σημαντικό αριθμό πρόσθετων περιστατικών διαβήτη ανά έτος. Ως εκ τούτου τα φύλλα περιλήψεων των χαρακτηριστικών των προϊόντων στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α. άλλαξαν προκειμένου να αντικατοπτρίζεται αυτός ο κίνδυνος.

 

Παρά αυτή την αλλαγή στις περιλήψεις των χαρακτηριστικών των προϊόντων τα κύρια ρυθμιστικά σώματα (Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA)) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη από τη χρήση των στατινών υπερτερούν κατά πολύ του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και ότι οι ασθενείς θα πρέπει να συνεχίσουν τη θεραπεία τους με στατίνη σύμφωνα με τις εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες.

 

Ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μπορεί να εκφραστεί ως εξής: 1 πρόσθετος ασθενής που αναπτύσσει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 για κάθε 255 ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με στατίνη για 4 έτη. Ο κίνδυνος αυτός ωστόσο, θα πρέπει να εξεταστεί σε συνδυασμό με τα καλά τεκμηριωμένα οφέλη της λήψης στατίνης. Εκτιμάται ότι 5,4 θάνατοι ή εμφράγματα του μυοκαρδίου θα μπορούσαν να αποφευχθούν την ίδια χρονική περίοδο, επιπρόσθετα σε ένα παρόμοιο αριθμό εγκεφαλικών επεισοδίων ή επαναγγειώσεων των στεφανιαίων. Ο λόγος κινδύνου/οφέλους για τα φάρμακα αυτά εξακολουθεί να είναι θετικός.

Σύμφωνα με τα τρέχοντα δεδομένα, οι διαβητογόνες επιδράσεις των στατινών είναι πιθανό να είναι δοσοεξαρτώμενες, αφού σύμφωνα με τις μελέτες φαίνεται ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη είναι υψηλότερος στους ασθενείς που λαμβάνουν εντατική δόση στατίνης.

Επιπλέον τα άτομα με προϋπάρχοντες παράγοντες κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν οφειλόμενο σε στατίνη σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 από ότι τα άτομα χωρίς τέτοιους παράγοντες. Ωστόσο ο λόγος κινδύνου/οφέλους των στατινών παραμένει υπέρ της συνέχισης της χρήσης των στατινών ακόμα και στα άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη (άτομα με μεταβολικό σύνδρομο, διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας BMI>30kg/m² ή HbA1c>6%).

Τρέχουσες οδηγίες για τη χρήση των στατινών:

Οδηγίες του FDA (Food and Drug Administration):

Το Φεβρουάριο του 2012, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.A. άλλαξε τις απαιτήσεις του για τις περιλήψεις των χαρακτηριστικών των προϊόντων των στατινών. Στα υποστηρικτικά σχόλια του FDA δηλωνόταν ότι:

• Ενημερώθηκε για μελέτες που δείχνουν ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με στατίνες ενδέχεται να εμφανίζουν μικρή αύξηση του κινδύνου για υπεργλυκαιμία στο αίμα και για διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
• Οι περιλήψεις των χαρακτηριστικών των προϊόντων των στατινών προειδοποιούν πλέον τους επαγγελματίες υγείας και τους ασθενείς για αυτόν τον ενδεχόμενο κίνδυνο.
• Εξακολουθεί να πιστεύει ότι τα καρδιαγγειακά οφέλη των στατινών υπερτερούν αυτής της μικρής αύξησης του κινδύνου.

Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ):

Το Μάρτιο του 2012, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξέδωσε οδηγία σχετικά με μια μικρή αύξηση του κινδύνου σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 με την κατηγορία των στατινών. Η οδηγία αυτή δήλωνε ότι:

• Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι οι στατίνες ως κατηγορία αυξάνουν τη γλυκόζη αίματος και σε ορισμένους ασθενείς με υψηλό κίνδυνο διαβήτη στο μέλλον ενδέχεται να προκαλούν επίπεδο υπεργλυκαιμίας για το οποίο ενδείκνυται η τυπική αντιδιαβητική φροντίδα.
• Ο κίνδυνος, ωστόσο, αντισταθμίζεται από τη μείωση του αγγειακού κίνδυνου με τις στατίνες και συνεπώς, δεν πρέπει να αποτελεί αιτία διακοπής της θεραπείας με στατίνη.
• Οι ασθενείς που διατρέχουν κίνδυνο (γλυκόζη νηστείας 100,8 έως 124,2 mg/dl, BMI>30kg/m², αυξημένα τριγλυκερίδια, υπέρταση) θα πρέπει να παρακολουθούνται με κλινικές και βιοχημικές εξετάσεις σύμφωνα με τις εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες.

Οδηγίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΑΗΑ) και του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (ACC):

Το Νοέμβριο του 2013, οι AHA/ACA ενσωμάτωσαν νέα συμβουλή στις κατευθυντήριες οδηγίες θεραπείας για τη χοληστερόλη, η οποία δηλώνει τα εξής:

• Οι στατίνες αυξάνουν σε μέτριο βαθμό τον κίνδυνο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στα άτομα με παράγοντες κινδύνου για διαβήτη.
• Το πιθανό όφελος από τη μείωση του κινδύνου αθηρωτικής καρδιαγγειακής νόσου (ASCVD) υπερτερεί του αυξημένου κινδύνου για διαβήτη σε όλα τα άτομα, εκτός από αυτά με το χαμηλότερο κίνδυνο.
• Όλα τα άτομα που λαμβάνουν θεραπεία με στατίνες θα πρέπει να λάβουν συμβουλές για υγιεινό τρόπο ζωής.
• Τα άτομα που λαμβάνουν θεραπεία με στατίνη θα πρέπει να αξιολογούνιαι για νεοεμφανιζόμενο διαβήτη σύμφωνα με τις τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν για τον προδιαγνωστικό έλεγχο για διαβήτη.
• Τα άτομα που αναπτύσσουν διαβήτη στη διάρκεια της θεραπείας με στατίνη θα πρέπει να ενθαρρύνονται να υιοθετούν ένα τρόπο διατροφής υγιεινό για την καρδιά, να επιτυγχάνουν και να διατηρούν φυσιολογικό σωματικό βάρος, να διακόπτουν το κάπνισμα και να συνεχίζουν την θεραπεία με στατίνη προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο για επεισόδια αθηρωτικής καρδιαγγειακής νόσου.

Πηγή: Διαβητογόνος επίδραση των στατινών -Μία επισκόπηση -ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ -ΛΙΛΛΥ Α.Ε.Β.Ε