Τα αντιμιτοχονδριακά αντισώματα (ΑΜΑ) είναι αυτο-αντισώματα, έναντι μίας λιποπρωτεΐνης της μεμβράνης των μιτοχονδρίων κυρίως των ηπατικών κυττάρων, αφού τα αντισώματα αυτά έχουν την τάση να προσκολλώνται σε όργανα που καταναλώνουν πολλή ενέργεια, όπως αυτά του ηπατοχολικού συστήματος.
Η αναζήτηση των αντιμιτοχονδριακών αντισωμάτων γίνεται συνήθως σε συνδυασμό με την ανίχνευση της παρουσίας αυτοαντισωμάτων έναντι των λείων μυϊκών ινών (ASMA) και χρησιμοποιείται στην διάγνωση της πρωτοπαθούς χολικής κίρρωσης (PBC). Οι υψηλοί τίτλοι αντιμιτοχονδριακών αντισωμάτων (ΑΜΑ) εμφανίζουν υψηλή ειδικότητα για την πρωτοπαθή χολική κίρρωση χωρίς όμως να συσχετίζονται με τη σοβαρότητα της νόσου.
Σχηματική απεικόνιση μορφολογικών αλλοιώσεων στην πρωτοπαθή χολική κίρρωση
Επισημαίνεται επίσης ότι η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειΐτιδα διακρίνεται από την πρωτοπαθή χολική κίρρωση από το γεγονός ότι εμφανίζει σπανίως θετικά αντιμιτοχονδριακά αντισώματα σε χαμηλούς τίτλους καθώς και φυσιολογικές τιμές ανοσοσφαιρίνης IgM.
Φυσιολογικές τιμές:
- Αρνητικά σε αραίωση 1:20
Τα αντισώματα ανιχνεύονται (θετικά) σε:
- Κρυπτογενή κίρρωση (κίρρωση της οποίας δεν γνωρίζουμε την αιτιολογία).
- Χολόσταση προκαλούμενη από φάρμακα.
- Απόφραξη χοληφόρων οδών.
- Ηπατίτιδα.
- Πρωτοπαθή χολική κίρρωση (συνήθως τίτλοι ΑΜΑ >1:160).
- Αυτοάνοση ηπατίτιδα.
- Ρευματοειδή αρθρίτιδα.
- Συστηματικό ερυθηματώδη λύκο.
Παράγοντες που συμβάλουν σε μη φυσιολογικές τιμές των αντισωμάτων:
- Η αιμόλυση του δείγματος αίματος μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα της εξέτασης.
Πηγή: McGraw-Hill’s Manual of Laboratory & Diagnostic Tests - Antimitochondrial Antibody Test (AMA)